تمثیل در عرفان اسلامی(و تأثیر آن در نگارۀ سلامان و ابسال هفت‌اورنگ جامی)

تمثیل در سلامان و ابسال جامی

 تمثیل یکی از مهم‌ترین انواع ادبی است که جایگاه والایی را در ادبیات فارسی به خود اختصاص داده است، با بررسی تمثیلات هر قوم می­توان از طرز زندگی اجتماعی و میزان تمدن و تربیت آن جامعه آگاه شد. تمثیل از یکسو وابسته به انگیزه­های گوینده و از سوی دیگر، وابسته به مقدار دانش، هدفمندی و آگاهی شنونده یا گیرنده است. تمثیل می‌کوشد بخشی از آگاهی را ملموس کند و برای توضیح و تبیین معنی به کار می‌رود و در خدمت...

فرامتن‌های سلامان و ابسال

سلامان و ابسال، داستانی رمزی و تمثیلی است که در تمدن یونانی ریشه دارد؛ اما در فضای فرهنگ ایرانی پرورده شده است. وجود روایات متعدد از این داستان در پیشینۀ ادبی ایران، بیانگر اهمیت آن در میان اندیشمندان ایرانی است. قابلیت‌های بالقوۀ این اثر رمزی در ایجاد مضامین عمیق، دست‌مایۀ شاعران و نویسندگان بسیاری قرار گرفته است؛ پدیدآورندگانی که برای برآوردن انتظارات مخاطبان، در سده‌های پیوسته این اثر را باز...

مقایسه تحلیلی سلامان و ابسال جامی و شاه و کنیزک مثنوی مولوی

مقایسة منظومه‌های عاشقانۀ «رابعه و بکتاش» عطار و «سلامان و ابسال» جامی

منظومة تمثیلی «رابعه و بکتاش» از الهی‌نامة عطار نیشابوری، با درون‌مایة عرفانی در 421 بیت با مضامین عشق عذری سروده شده‌است. رابعه با اینکه شاهزاده است، عاشق بکتاش (غلام برادرش حارث) می‌‌شود. منظومة‌ «سلامان و ابسال» نیز در 10860 بیت از هفت‌اورنگ جامی، داستان تمثیلی شرح دلدادگی ابسال (دایه) به سلامان است. در هر دو داستان، دختران شروع‌کنندة عشق‌اند. «رابعه» عاشق «بکتاش» و «ابسال» عاشق «سلامان» و ع...

نقد و تحلیل مثنوی سلامان و ابسال جامی

چکیده یکی از شاعران بزرگ قرن نهم هجری و ملقّب به خاتم¬الشّعرا، که علی رغم بروز مشکلات فراوان در زندگی و سفرهای فراوان، از هیچ کوششی برای کسب علم، حکمت و عرفان فرو گذار نکرد و آثار نظم و نثر فراوانی از خود به یادگار گذاشت، عبدالرّحمن جامی (898-817 هـ . ق) است. آشنایی این شاعر بزرگ با عرفان و عشق و منظومه¬های بزرگانی چون نظامی او را بر آن داشته تا به داستان سرایی منظوم روی آورد و مثنوی بزرگ هفت اور...

ساحت تمثیل در هنر و عرفان اسلامی (مطالعه موردی: نگاره «سلامان و ابسال» هفت اورنگ ابراهیم میرزا و شعر عبدالرحمن جامی)

این پژوهش در پی شناخت و درک معنا و مفهوم تمثیل در عرفان، ادب و هنر اسلامی است. همچنین در پی بررسی اندیش? جامی شاعر و عارف قرن نهم هجری است، زیرا که او داستانی کهن و تمثیلی سلامان و ابسال را به شعر تبدیل کرده تا معانی عرفانی و حکمی را در قالب شعر منتقل کند. حدود یک قرن پس از او نگارگران ایرانی که خود دارای پیشین? عمیق عرفانی هستند کتاب هفت اورنگ را به تصویر کشیدند که یکی از نگاره های آن به نام س...